- Zaloguj się
Krok po kroku
Ogród funkcjonalny
Ogrody przy domach najczęściej powstają na drodze ewolucji. Nowe, lepsze pomysły wypierają stare i niesprawdzone. Czasami jakieś fragmenty zapędzają się w ślepy zaułek doboru naturalnego i nagle trzeba wyciąć krzewy i drzewa, by - odchodząc tak, jak odeszły dinozaury - zrobiły miejsce dla nowych form.
Tworzenie ewolucyjne ma swoje zalety: ogród, jego forma, funkcja i zawartość, mogą dostosowywać się do zmieniających się potrzeb gospodarzy. Ma jednak także wady: dłużej trzeba czekać na wyrośnięte rośliny, częściej trzeba usuwać zbędne. Ponadto w ogrodzie tworzonym ewolucyjnie częściej zagości chaos, trudniej w nim będzie znaleźć lub stworzyć całościową kompozycję i może się nagle okazać, że całkiem nie odpowiada potrzebom gospodarzy. Doceniając zatem ewolucję jako narzędzie doskonalenia i wzrostu ogrodu warto nadać jej choćby zarys ogólnej koncepcji, czyli stworzyć projekt. "Bóg nie gra w kości" - stwierdził A. Einstein, sugerując, że pozorny chaos świata opiera się na bardzo konkretnych ogólnych założeniach. To samo - oczywiście w mniejszej skali - powinno dotyczyć naszego ogrodu. Czego zatem potrzebuje ogród? Tak samo jak dom - projektu. Warto w tym celu skonsultować się z projektantami ogrodów, którzy, jeżeli znają się na tym co robią, postarają się zrozumieć nasze potrzeby, oczekiwania i możliwości i stosownie do nich stworzą ogród naszych marzeń. Gdy jednak nie chcemy skorzystać z usług projektantów wówczas i tak, zanim wsadzimy do ziemi pierwsze krzaki i drzewa, powinniśmy usiąść z kartką papieru i zastanowić się, jakie funkcje ma spełniać ogród, a zatem co mamy zamiar tam robić oraz ile i jakie miejsce będziemy musieli na te funkcje przeznaczyć.
Zazwyczaj najważniejszą funkcją ogrodu jest rekreacja. Może to być rekreacja mniej, lub bardziej czynna. Ktoś może po prostu chcieć usiąść na ławeczce z dala od zgiełku, ktoś inny potrzebuje kącika na spotkania z przyjaciółmi przy rożnie, wreszcie komuś potrzebny będzie plac zabaw dla dzieci, czy małe pole do golfa. Każdy z tych sposobów wykorzystania ogrodu określa jego formę i wygląd. Ważne jest też, czy ma to być jedyna funkcja ogrodu, czy też ma ona zostać połączona z innymi sposobami wykorzystania zielonego otoczenia domu.
Ogród (lub jego część) może także spełniać funkcję reprezentacyjną. Ta część zostanie z pewnością urządzona inaczej i obsadzona odmiennie od przestrzeni rekreacyjnych. Warto też pamiętać, że ogród reprezentacyjny wcale nie musi być formalny, uporządkowany... Jeżeli gospodarze są z natury lekko szalonymi bałaganiarzami - wówczas ich ogród reprezentacyjny może, a nawet powinien być ogrodem nieformalnym budującym przestrzeń za pomocą kontrastów form i barw.
Coraz rzadziej w ogrodach znajdujemy miejsce (a także czas) na ogród produkcyjny. Chociaż, gdy mamy dzieci warto choćby ze względów edukacyjnych wygospodarować miejsce na kilka grządek z marchewką, rzodkiewkami czy dyniami. Dzieciom taki ogródek sprawia ogromną frajdę, a traktowany jako niegroźne hobby może sam w sobie stać się formą rekreacji na świeżym powietrzu.
Zastanawiając się nad sposobem urządzenia ogrodu powinniśmy także ocenić ile czasu chcemy (oraz ile możemy) poświęcać ogrodowi. Należy przy tym pamiętać, że nie istnieje taki ogród, który nie wymaga zabiegów pielęgnacyjnych. Właściwie dobierając rośliny możemy ilość rozmaitych prac dostosować do naszych możliwości. Drzewa i krzewy iglaste z reguły wymagają mniejszej ilości zabiegów niż liściaste. Jednak te drugie odwdzięczają się pięknymi kwiatami, a od "iglaka" najwyżej dostaniemy szyszką w głowę. Rabata z kwiatów jednorocznych oznacza wysiewanie, pikowanie, rozsadzanie; rośliny cebulowe często trzeba na zimę wykopywać (i uwzględnić miejsce do przechowania cebul); inne z kolei wymagają większej uwagi podczas nawożenia, pielenia i okopywania. Ale zadbane - jakże pięknie kwitną. Dobierając rośliny należy zatem kierować się nie tylko ich wyglądem i wielkością, ale również ilością uwagi i pracy, jakiej będą od nas wymagały.
Kiedy będziemy wiedzieli, co mamy zamiar robić w ogrodzie oraz gdy określimy, które z tych funkcji są najważniejsze, będziemy mogli określić ile miejsca przeznaczymy na realizację konkretnych zadań. Wtedy także okaże się ile i jakie przestrzenie należy wydzielić w ogrodzie, a to określi zarazem ile miejsca możemy przeznaczyć dla roślin. Podziały te pozwolą także oszacować kształt i rozmiar roślin. Dopiero po przemyśleniu do czego ma nam służyć ogród możemy zacząć szkicować projekt ogrodu.