- Zaloguj się
Krok po kroku
Kominek jako źródło ogrzewania
Podczas gdy kominki jako źródło ogrzewania popularne były głównie na zachodzie Europy, u nas dominowały piece kaflowe. Obecnie jednak moda na kominki zapanowała także w Polsce i coraz częściej stanowią one główne źródło ciepła w domach jednorodzinnych.
Decyzja o budowie kominka wiąże się z pewnymi wymaganiami konstrukcyjnymi. Duży ciężar kominka wymaga odpowiednio wytrzymałego stropu a niejednokrotnie nawet oddzielnego, własnego fundamentu. Drugim wymaganiem jest bliska odległość urządzenia od komina i prowadzenie przewodu dymowego bez załamań. Kominek może być usytuowany w narożniku pomieszczenia, przy jednej ze ścian, w ścianie pomiędzy dwoma pomieszczeniami albo na środku pokoju. Spotyka się również kominki wbudowane w ścianę graniczącą z tarasem z paleniskiem dostępnym od strony wewnętrznej i zewnętrznej.
Kominki z otwartą komorą spalania
Najstarszym rodzajem tych urządzeń są kominki otwarte i chociaż w naszym klimacie nie nadają się do efektywnego ogrzewania domu, to jednak mają one niezaprzeczalny walor estetyczny. Kominki z otwartą komorą spalania ogrzewają otoczenie wyłącznie drogą promieniowania. W praktyce oznacza to, że najpierw ogrzewają się znajdujące się w pomieszczeniu przedmioty i ściany, a dopiero od nich nagrzewa się powietrze. W kominkach tych tylko 10-20% wytwarzanego ciepła pozostaje w pomieszczeniu, reszta zaś ucieka na zewnątrz przez komin. Kontrola tempa spalania i regulacja ilości wytwarzanego ciepła w kominku z otwartą komorą spalania jest trudna i dokonuje się poprzez szyber, który należy przymknąć po nagrzaniu komina. Użytkując kominek z otwartą komorą spalania należy stworzyć odpowiednie warunki zabezpieczające przed pożarem. Posadzka otaczająca kominek musi być wykonana z materiałów niepalnych a palenisko powinno być osłonięte parawanem z gęstej metalowej siatki lub żaroodpornego szkła, zabezpieczającym przed wypadaniem iskier na zewnętrz. Należy jednak pamiętać, że palenie w kominku otwartym musi się zawsze odbywać pod kontrolą, ponieważ nawet odpowiednio osłonięte palenisko stanowić może zagrożenie pożarowe. Palenisko kominka otwartego wykonuje się najczęściej z cegły pełnej i obkłada szamotem lub glinką ogniotrwałą. Komin odprowadzający spaliny z kominka otwartego może być wymurowany z cegły albo wykonany z gotowych elementów ceramicznych lub stalowych a przekrój kanału dymowego powinien być kwadratem o boku min. 20×20 cm (dla komina okrągłego minimalna średnica otworu powinna wynosić 16 cm). Wysokość komina nie może być mniejsza niż 4,5 m.
Kominki z zamkniętą komorą spalania
Drugą grupę kominków stanowią kominki z zamkniętą komorą spalania. Ich podstawowym elementem są wkłady lub kasety, czyli zamknięte paleniska wyposażone w ozdobnie przeszklone drzwiczki oraz wylot spalin. Różnica pomiędzy wkładem i kasetą jest niewielka. O ile jednak konstrukcja kasety pozwala na umieszczenie jej w istniejącym kominku, o tyle wkłady z reguły są przeznaczone do obudowania. W przeciwieństwie do kaset wkłady mają nad paleniskiem króciec, który służy do połączenia z kominem. Wkład podłącza się najpierw do komina, a dopiero potem obudowuje.
Przykładowy wkład firmy Dovre
Wkłady oddają ciepło poprzez szybę i obudowę zarówno przez promieniowanie jak i przez konwekcję dzięki ruchowi powietrza opływającego wkład. Zimne powietrze z pomieszczenia dostaje się pomiędzy obudowę i palenisko, a następnie ogrzane wydostaje się poprzez kratki wylotowe umieszczone w górnej części obudowy. W przedniej lub bocznej ściance wkładu znajdują się otwory, przez które dostarczane jest powietrze potrzebne do spalania. Regulacja dopływu powietrza pozwala na kontrolę czasu spalania drewna. W większości wkładów obieg powietrza zazwyczaj jest grawitacyjny, spotyka się jednak wkłady z obiegiem wymuszonym. Podczas gdy kominek otwarty w procesie spalania zużywa około 200 m3 powietrza na godzinę, to wkład kominkowy potrzebuje go znacznie mniej ( 6-10 m3 powietrza na godzinę). Część tego powietrza bierze udział w procesie spalania a reszta jest zasysana do komina. Jeśli w pomieszczeniu jest zbyt mało świeżego powietrza, może nastąpić cofanie się dymu z komina, dlatego konieczne jest wykonanie dodatkowego otworu doprowadzającego powietrze z zewnątrz. Otwór ten musi być wyposażony w regulator dopływu powietrza z możliwością jego całkowitego odcięcia, poprzez ruchomą żaluzję, lub anemostat. Najnowsze wkłady kominkowe posiadają komorę wtórnego spalania, w której dokonuje się proces dopalania substancji zawartych w dymie. Żebrowane wymienniki ciepła umieszczone w komorze odbierają ciepło ze spalin, podnosząc sprawność cieplną urządzenia. Większość wkładów jest wyposażona w ręcznie regulowany szy-ber, lecz spotyka się również modele wyposażone w szyber automatyczny, który otwiera się przy otwartych drzwiczkach paleniska.
Minimalna sprawność wkładu powinna wynosić przynajmniej 70% (dla porównania - sprawność kominka otwartego wynosi 10-20%). Moc dostępnych w handlu wkładów kominkowych jest bardzo zróżnicowana i wynosi od kilku do kilkunastu kW (średnio przyjmuje się 1 kW do ogrzania 25 m3) a najmocniejszymi wkładami można ogrzać pomieszczenia o kubaturze do 400 m3. Nowoczesne wkłady mogą utrzymywać żar przez wiele godzin, przy bardzo rzadkim (nawet co kilkanaście godzin) uzupełnianiu paliwa. Istnieją trzy kategorie wkładów. Kategoria pierwsza to wkłady dekoracyjne, w których czas palenia jednego wsadu nie przekracza 5 godzin. Wkłady kategorii drugiej podtrzymują żar do 10 godzin, ale przed kolejnym załadunkiem wkład musi ostygnąć. Trzecia kategoria obejmuje wkłady podtrzymujące żar ponad 10 godzin, przystosowane do palenia ciągłego. Wkłady produkowane są z żeliwa lub stali. Żeliwne lub wyłożone szamotem palenisko zamknięte jest stalową obudową, uszczelnioną pastą grafitową, sznurem grafitowym, lub uszczelkami z włókna szklanego. Wyroby niektórych producentów są odlewane w całości, co gwarantuje całkowitą szczelność, a co za tym idzie, bardzo wysoką sprawność wkładów. Drewno we wkładach ulega całkowitemu spaleniu, toteż czyszczenie paleniska z popiołu odbywa się nie częściej niż raz w miesiącu. W większych wkładach montuje się dodatkowo pod paleniskiem specjalną szufladę na popiół, co jeszcze bardziej ułatwia proces czyszczenia wkładu.
Drzwiczki wkładów mogą być jednoczęściowe, otwierane na bok, lewo- lub prawostronne albo dzielone dwu- lub kilkuczęściowe. Drzwiczki mogą być wypełnione żaroodpornym szkłem płaskim, pryzmatycznym lub panoramicznym - witroceramicznym. Szyba witroceramiczna składa się z warstwy ceramicznej, szkła i napylonej cienkiej warstwy metalu. W trosce o bezpieczeństwo stosuje się często podwójne przeszklenie, w wyniku czego uzyskuje się znaczne obniżenie temperatury szyby. Aby utrzymać szyby w nienagannej czystości w droższych wkładach stosuje się szyby samoczyszczące.
Obudowa wkładu powinna być stylistycznie dopasowana do wkładu i harmonizować z wnętrzem pomieszczenia. Obudowy wykonuje się zazwyczaj z kamienia, cegieł i płytek klinkierowych, kafli, płyt gipsowo-kartonowych lub z drewna. Najczęściej buduje się kominki opalane drewnem. Na efektywność spalania w dużej mierze ma jakość zastosowanego opału. Do palenia w kominkach stosuje się dobrze wysuszone drewno drzew liściastych takich jak grab, dąb, jesion, buk, wiąz i brzoza. Drewno iglaste nie nadaje się do palenia w kominkach, ponieważ zawiera dużo żywicy, która podczas spalania zanieczyszcza palenisko i komin. Można również palić brykietami z wiórów drewnianych. Jeżeli kominek stanowi podstawowe źródło ciepła, to należy przewidzieć na jeden sezon grzewczy około 10 m3 drewna opałowego.